Folkoperan – scena bez granic – PÅ SVENSKA #5

O muzyce w Szwecji można powiedzieć, że przypomina spękaną, suchą ziemię, na której nic nie chce rosnąć. Ale czasem spadnie nawet najmniejszy deszcz i pojawi się życie – skromne, lecz przykuwające uwagę. Taki jest właśnie teatr operowy Folkoperan w Sztokholmie.

Fylkingen – mekka północy? – PÅ SVENSKA #4

Jeśli komukolwiek przyjdzie zainteresować się dorobkiem kulturowym Szwecji, to szybko zauważy, że nie pozostawiła ona wielkiej spuścizny dla europejskiej muzyki klasycznej. Niewiele mówiące nazwiska kompozytorów oraz muzyków, zakurzone i milczące od dekad utwory… A jednak w roku 1933, czyli 13 lat przed rozpoczęciem Darmsztadzkich Międzynarodowych Letnich Kursów Nowej Muzyki, grupa skandynawskich artystów (m.in. Gunnar de Frumerie, Gunnar Norrby, Judith Malmquist, Gösta Rybrant, Gustav Gröndahl i Iris Thorstenson) na czele z kompozytorem Ingemarem Liljeforsem, utworzyła stowarzyszenie Fylkingen w samym sercu północy – Sztokholmie. Ponieważ Fylkingen nie miało stałej siedziby, koncerty odbywały się w różnych punktach miasta, jednak najczęściej był to Konserthuset przy placu Hötorget, znany między innymi z ceremonii wręczania Nagrody Nobla.

Mr. Bergman, how are you? – PÅ SVENSKA #3

Ciepły wieczór w Cannes oddycha wonią perfum, chociaż w eleganckiej sali projekcyjnej nikogo już nie ma. Za chwilę na ekranie pojawi się film, którego nie pokazano podczas konkursu w 1956 roku. Zasiądźcie wygodnie w miękkich fotelach.

Żaden rodzaj sztuki nie omija tak jak film naszej codziennej świadomości, trafiając wprost do naszych uczuć, głęboko do zakamarków duszy. Mały defekt w naszym nerwie wzrokowym, szokujący efekt: dwadzieścia cztery oświetlone klatki na sekundę, między nimi ciemność, nerw wzrokowy nie rejestruje ciemności¹.

Dwadzieścia cztery klatki oświetlone dźwiękami i słowem… Dziesięć. Dziewięć. Osiem. Siedem. Sześć. Pięć. Cztery. Trzy. Dwa. Jeden.

Zima – PÅ SVENSKA #2

Do Polski jeszcze nie przyszła, ale zaskoczyła Stany Zjednoczone, w których ujemną temperaturę odnotowano na początku stycznia we wszystkich pięćdziesięciu stanach. W Sztokholmie po ciepłym grudniu temperatura powoli schodzi do 0°C, a w weekend przewidywany jest nawet śnieg! Ta nadzwyczajna prognoza sprawiła, że jedynie mieszkańcy Norrbotten, czyli najbardziej wysuniętego regionu na północ Szwecji, mogą się cieszyć z prawdziwiej zimy. Najwyższa pora, żeby mroźna i baśniowa aura pojawiła się również w Podsłuchaj, bo „zimą” – jak mówi jeden z bohaterów historii – „najlepsza jest smutna opowieść”.

Ostatni recital fortepianowy – PÅ SVENSKA #1

„Płakał i modlił się o przebaczenie, przytulając popiersie Beethovena”.
Ekspressen, 10 marca 1964r.

Jest chłodny, sztokholmski wieczór 6 marca 1964 roku. W Moderna Museet gromadzą się ludzie, by wysłuchać ostatniego recitalu fortepianowego znakomitego pianisty, organisty oraz kompozytora szwedzkiego. Zdarzenie, które potrwa zaledwie dwadzieścia minut, zostanie opisane w prasie na całym świecie, a jego ekscentryczną historię przez lata będzie ilustrować tylko jedno, przypadkowo zrobione zdjęcie.