Coraz więcej młodych ludzi zdecydowanie chętniej sięga nie po proste i łatwo dostępne rzeczy, lecz pragnie zagłębić się w głębsze rejony swojej świadomości. Przede wszystkim starają się dotrzeć do swych korzeni, połączyć się z nimi, by następnie móc przedstawić je szerszej publiczności. Właśnie tak opisałbym w skrócie ideę przyświecającą twórczości młodego zespołu Krajka.
Zespół ten istnieje od listopada 2011 roku. Działa przy Stowarzyszeniu „Dom Ukraiński” w Przemyślu. Tworzą go uczniowie bądź absolwenci ukraińskich szkół Przemyśla – gimnazjum i liceum Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. ks. Markiana Szaszkiewicza. Zespół powstał spontanicznie. Członkowie grupy, sami będąc inicjatorami całego przedsięwzięcia, zauroczeni pięknem muzyki przodków, postanowili stworzyć nowy i harmonijny projekt. Członkowie zespołu Krajka czerpią swoje inspiracje przede wszystkim z domu – śpiew wielogłosowy i ukraińska harmonia w pieśniach etnicznych, to rzecz dla nich naturalna. To właśnie dzięki nim kształtują swoją tożsamość muzyczną. Dzięki współpracy z ukraińskimi zespołami Ladovytsi oraz Kapelą Serhija Ochrimczuka powstała płyta Krajka w gościach. Od Sanu do Donu. Podtytuł opisywanego wydania wyraźnie sugeruje, jaki rodzaj repertuaru zostanie nam zaprezentowany. Od Nadsania (okolice Przemyśla, skąd pochodzą uczniowie – założyciele zespołu), po najdalsze zakątki etnograficzne Ukrainy, których folklor prezentują artyści gościnnie występujący na płycie.
Na albumie znajdują się aż 23 utwory, co daje słuchaczowi ponad godzinę dobrej dawki muzyki. Istotną cechą, o której warto wspomnieć, jest różnorodność w doborze repertuaru. Pieśni łemkowskie, które charakteryzują się skromną polifonią i bogatym instrumentarium, przeplatają się z wielogłosowymi pieśniami z centralnej Ukrainy. Stanowi to swego rodzaju przekrój folkloru ukraińskiego od najdalszych granic jego występowania, po charakterystyczne dla niego wątki. Należy również wspomnieć o okolicznościach powstania płyty: jest to efekt warsztatów „białego śpiewu” odbywających się w dniach 8-15 sierpnia 2015 roku we wsi Nowica w Beskidzie Niskim. Dzięki temu wykonawcy z Polski i Ukrainy ucząc się na własnych doświadczeniach muzycznych wyniesionych z domu, mieli okazję poznać różnorodność tradycyjnej muzyki ukraińskiej. Szczególną uwagę należy zwrócić na merytoryczne i dokładnie przemyślane wydanie nagrania, przy konsultacji Jewhena Jefremowa1 oraz Iryny Teliuch2. Książeczka dołączona do płyty zawiera krótką historię każdego z zespołów. Obrazuje dokładnie opisaną ideę, przyświecającą powstaniu nagrania i okoliczności ukształtowania się albumu. Dodatkowo, co wydaje się jednym z najistotniejszych elementów podczas rekonstrukcji muzyki tradycyjnej, przedstawia opis każdego z utworów wraz z podziałem na regiony etnograficzne występowania i/lub pochodzenia. Oprócz tego zawarto również dokładny skład wykonawców z wyszczególnieniem w których utworach możemy ich usłyszeć, a nawet z podziałem ról wokalnych (zaśpiew, głos wysoki czy solo). Dodatkowo starannie sporządzona szata graficzna w sposób bezpośredni nawiązuje do nazwy zespołu-gospodarza: krajki, czyli tradycyjnego ozdobnego pasa o różnych wzorach.
Biorąc pod uwagę warstwę muzyczną możemy wnioskować, iż jakość wykonywanych utworów jest tu na najwyższym poziomie. Bynajmniej chodzi tu o wykształcenie muzyczne, czy wieloletnie doświadczenie bardzo młodych wykonawców. Ukraińskie pieśni tradycyjne odzwierciedlają uczucia muzyków i posiadają unikatową „duszę”. Artyści, dla których pieśń jest częścią ich samych, w sposób naturalny, a także z uczuciem traktują swoją pracę włożoną do powstania tego nagrania. W związku z tym Krajka w gościach. Od Sanu do Donu, to nie tylko źródło wiedzy na temat wciąż nieodkrytego folkloru ukraińskiego, lecz również zbiór różnorodności ukraińskich melodii, niepowtarzalnej harmonii oraz pierwiastek szczerej miłości do tradycji, przodków, a przede wszystkim muzyki.
Wszystkim zainteresowanym folklorem i kulturą Ukrainy szczególnie polecam to nagranie. Odbiorca poza niezwykle emocjonalnym podejściem artystów do rodzimej tradycji, odnajdzie również wartościowy zapis dokumentujący mało znany repertuar. Kwintesencją tego albumu jest więc unikatowy charakter i niemalże zapomniane dziś pieśni.
Ihor Wasylik

1 Profesor Katedry Historii Muzyki Ukraińskiej i Folkloru Muzycznej Akadamii Nauk; etnomuzykolog, muzykoznawca, założyciel i kierownik zespołu „Drewo”.
2 Folklorystka, pedagog, popularyzatorka folkloru Podola; organizatorka i kierowniczka zespołów „Ladovytsi”, „Ladovytsi i Podoljany.
Jeden komentarz na temat “Krajka w gościach”