Ilustrowany słownik muzyczny: Fraza

Fraza jest to struktura muzyczna powstała w wyniku współdziałania takich elementów jak melika, harmonika i rytmika. Struktura ta tworzy pewną zamkniętą muzyczną myśl i określoną całość wyrazową. Fraza składa się minimum z dwóch motywów muzycznych – stąd też niewłaściwe jest nazywanie frazy dwutaktem.

Można wyróżnić frazy jednorodne, sekwencyjne i różnorodne motywicznie:

Fraza jednorodna motywicznie: w której kolejny motyw jest prostym powtórzeniem motywu pierwszego;

 

L. van Beethoven, Sonata op. 31 nr 2, cz.III.

Fraza sekwencyjna: w której kolejne motywy są przeniesione o dany interwał na zasadzie progresji;

W. A. Mozart, Sonata fortepianowa A-dur KV 331, cz. I. Źródło zdjęcia: http://pl.wikipedia.org/wiki/XI_Sonata_fortepianowa_(KV_331)

Fraza różnorodna motywicznie: w której zestawione są różne motywy.

L. van Beethoven – VI Sonata fortepianowa F-dur op. 10 nr 2, cz.I. Źródło zdjęcia: http://pl.wikipedia.org/wiki/VI_Sonata_fortepianowa_Beethovena

Interpretowanie zgodnie z logiką przebiegu muzycznego fraz w utworze nazywa się frazowaniem. Interpretacja ta polega na właściwym rozmieszczeniu akcentów dynamicznych (czyli np. nie stosowania akcentów w środku frazy), dobieraniu odpowiedniego tempa i cieniowania dynamicznego. W zapisie nutowym kompozytorzy lub autorzy opracowań danego utworu frazy zaznaczają poprzez łuki frazowe (najczęściej w muzyce instrumentalnej) lub znakami oddechu (w muzyce wokalnej).¹

Frazy w Preludium 8 Claude’a Debussy’ego. Źródło zdjęcia: http://pl.wikipedia.org/wiki/Frazowanie

_________________________________

1. Definicja skonstruowana na podstawie: Fraza, w: Encyklopedia muzyki, red. A. Chodkowski, Warszawa 1995, s. 288.